Заканадаўства

ЗАКОН РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

7 снежня 2009 г. № 65-З

Аб асновах дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Прыняты Палатай прадстаўнікоў 5 лістапада 2009 года
Адобраны Саветам Рэспублікі 19 лістапада 2009 года

Змяненні і дапаўненні:

Закон Рэспублікі Беларусь ад 10 студзеня 2011 г. № 242-З (Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2011 г., № 8, 2/1794);

Закон Рэспублікі Беларусь ад 10 ліпеня 2012 г. № 426-З (Нацыянальны прававы Інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 26.07.2012, 2/1978);

Закон Рэспублікі Беларусь ад 4 чэрвеня 2015 г. № 274-З (Нацыянальны прававы Інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 10.06.2015, 2/2272);

Закон Рэспублікі Беларусь ад 21 кастрычніка 2016 г. № 434-З (Нацыянальны прававы Інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 28.10.2016, 2/2432);

Закон Рэспублікі Беларусь ад 5 кастрычніка 2022 г. № 205-З (Нацыянальны прававы Інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 07.10.2022, 2/2925)

Гэты Закон накіраваны на вызначэнне мэт, прынцыпаў і асноўных напрамкаў дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі як важнага элемента дзяржаўнай палітыкі ў галіне сацыяльнага, эканамічнага і культурнага развіцця Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 1. Асноўныя тэрміны, якія прымяняюцца ў гэтым Законе, і іх вызначэння

Для мэт гэтага Закона прымяняюцца наступныя асноўныя тэрміны і іх вызначэння:

дзяржаўная маладзёжная палітыка - сістэма сацыяльных, эканамічных, палітычных, арганізацыйных, прававых і іншых мер, накіраваных на падтрымку маладых грамадзян (далей, калі іншае не вызначана гэтым Законам, - моладзь) і якія ажыццяўляюцца дзяржавай у мэтах сацыяльнага станаўлення і развіцця моладзі, найбольш поўнай рэалізацыі яе патэнцыялу ў інтарэсах усяго грамадства;

маладая сям'я - сям'я, у якой абодва або адзін з мужа і жонкі (бацька ў няпоўнай сям'і) знаходзяцца ва ўзросце да трыццаці аднаго года;

маладзёжная кадравая палітыка - дзейнасць рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, іншых дзяржаўных органаў, а таксама рэспубліканскіх маладзёжных грамадскіх аб'яднанняў па забеспячэнню функцыянавання сістэмы падтрымкі і службовага прасоўвання працуючых маладых грамадзян, накіраваная на павышэнне іх прафесійнай кампетэнтнасці і матывацыі, прыцягненне да рашэння актуальных і перспектыўных задач сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны;

маладзёжныя ініцыятывы - мерапрыемствы і праекты, накіраваныя на рэалізацыю дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі, прапанаваныя для рэалізацыі суб'ектамі маладзёжных ініцыятыў;

маладыя грамадзяне - грамадзяне Рэспублікі Беларусь, замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, якія пастаянна пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, ва ўзросце ад чатырнаццаці да трыццаці аднаго года;

суб'екты маладзёжных ініцыятыў - маладзёжныя грамадскія аб'яднанні, зарэгістраваныя ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку, і (або) ініцыятыўныя групы колькасцю не менш як двух маладых грамадзян, якія прапануюць рэалізацыю маладзёжных ініцыятыў.

Артыкул 2. Прававое рэгуляванне адносін у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Адносіны ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі рэгулююцца заканадаўствам аб дзяржаўнай маладзёжнай палітыцы, а таксама міжнароднымі дагаворамі Рэспублікі Беларусь.

Заканадаўства аб дзяржаўнай маладзёжнай палітыцы грунтуецца на Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і складаецца з гэтага Закона і іншых актаў заканадаўства.

Калі міжнародным дагаворам Рэспублікі Беларусь устаноўлены іншыя правілы, чым тыя, якія змяшчаюцца ў гэтым Законе, то прымяняюцца правілы міжнароднага дагавора.

Артыкул 3. Мэты дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Мэтамі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі з'яўляюцца:

усебаковае выхаванне моладзі, садзейнічанне яе духоўнаму, маральнаму, інтэлектуальнаму, прафесійнаму і фізічнаму развіццю;

стварэнне неабходных умоў для свабоднага і эфектыўнага ўдзелу моладзі ў грамадскім жыцці, рэалізацыі патэнцыялу моладзі ў інтарэсах усяго грамадства;

сацыяльная, матэрыяльная, прававая і іншая падтрымка моладзі;

пашырэнне магчымасцей моладзі ў выбары жыццёвага шляху.

Артыкул 4. Прынцыпы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Дзяржаўная моладзевая палітыка грунтуецца на прынцыпах:

абароны правоў і законных інтарэсаў моладзі;

спалучэнні дзяржаўных, грамадскіх інтарэсаў, правоў і свабод асобы ў фарміраванні і рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

забеспячэння моладзі прававых і сацыяльна-эканамічных гарантый, якія кампенсуюць абумоўленыя узростам абмежаванні яе сацыяльнага статусу;

навуковай абгрунтаванасці і комплекснасці;

галоснасці;

удзелу моладзі ў фарміраванні і рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

прыярытэту конкурсных механізмаў пры рэалізацыі праграм у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

міжведамаснага супрацоўніцтва і ўзаемадзеяння.

Артыкул 5. Суб'екты дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Суб'ектамі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі з'яўляюцца:

моладзь;

маладыя сем'і;

маладзёжныя грамадскія аб'яднанні;

дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі, якія ўдзельнічаюць у межах сваёй кампетэнцыі ў рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

Артыкул 6. Дзяржаўныя праграмы (падпраграмы) у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

У мэтах удасканалення прававых, сацыяльна-эканамічных і арганізацыйных умоў і гарантый дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі, забеспячэння яе комплекснасці і ўзгодненасці з іншымі напрамкамі дзяржаўнай палітыкі распрацоўваюцца дзяржаўныя праграмы (падпраграмы) у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

Распрацоўка і зацвярджэнне дзяржаўных праграм (падпраграм) у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ажыццяўляюцца з улікам меркавання суб'ектаў дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

Артыкул 7. Ажыццяўленне дзяржаўнага рэгулявання і кіравання ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Дзяржаўнае рэгуляванне і кіраванне ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ажыццяўляюць Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь, Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь, Міністэрства адукацыі, мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы, іншыя дзяржаўныя органы ў адпаведнасці з іх кампетэнцыяй.

Артыкул 8. Паўнамоцтвы Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі вызначае адзіную дзяржаўную маладзёжную палітыку і ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы ў адпаведнасці з Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, гэтым Законам і іншымі заканадаўчымі актамі.

Артыкул 9. Паўнамоцтвы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі:

ажыццяўляе меры па фарміраванні і рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

разглядае штогадовы даклад Міністэрства адукацыі аб становішчы моладзі ў Рэспубліцы Беларусь;

забяспечвае распрацоўку і рэалізацыю дзяржаўных праграм і зацвярджае іх;

ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы, ускладзеныя на яго Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, законамі і актамі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 10. Паўнамоцтвы Міністэрства адукацыі ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Міністэрства адукацыі з'яўляецца рэспубліканскім органам дзяржаўнага кіравання, адказным за ажыццяўленне дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

Міністэрства адукацыі ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі:

праводзіць дзяржаўную маладзёжную палітыку;

распрацоўвае праекты нарматыўных прававых актаў;

ажыццяўляе дзяржаўнае рэгуляванне і кіраванне;

каардынуе дзейнасць дзяржаўных органаў і іншых арганізацый па пытаннях рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

фарміруе праекты дзяржаўных праграм (падпраграм);

устанаўлівае парадак фарміравання і ажыццяўляе вядзенне рэспубліканскага рэестра маладзёжных і дзіцячых грамадскіх аб'яднанняў, асацыяцый (саюзаў) маладзёжных і дзіцячых аб'яднанняў у Рэспубліцы Беларусь (далей - маладзёжныя і дзіцячыя аб'яднанні), якія карыстаюцца дзяржаўнай падтрымкай;

ажыццяўляе ўзаемадзеянне і супрацоўніцтва з маладзёжнымі і дзіцячымі аб'яднаннямі па пытаннях дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

ажыццяўляе інфармацыйнае і навукова-метадычнае забеспячэнне дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

забяспечвае арганізацыю, правядзенне фундаментальных і прыкладных навуковых даследаванняў у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі, укараненне іх вынікаў;

удзельнічае ў заключэнні міжнародных дагавораў, выконвае міжнародныя дагаворы Рэспублікі Беларусь, выконвае іншыя міжнародныя абавязацельствы Рэспублікі Беларусь па пытаннях маладзёжнай палітыкі, а таксама прадстаўляе інтарэсы Рэспублікі Беларусь у міжнародных арганізацыях па пытаннях дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

ажыццяўляе каардынацыю дзейнасці і метадычнае забеспячэнне структурных падраздзяленняў мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, якія ажыццяўляюць дзяржаўна-ўладныя паўнамоцтвы ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

ажыццяўляе ў межах сваёй кампетэнцыі маладзёжную кадравую палітыку;

садзейнічае станаўленню і развіццю маладзёжнага валанцёрскага руху;

ажыццяўляе агульную каардынацыю работ па арганізацыі дзейнасці студэнцкіх атрадаў;

садзейнічае развіццю інавацыйнай актыўнасці маладых грамадзян, прасоўванню і рэалізацыі іх перспектыўных праектаў, навукова-тэхнічных распрацовак, якія маюць практычную цікавасць і значнасць для сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны;

прымае меры па стымуляванні дзейнасці дзяржаўных органаў і іншых арганізацый, а таксама грамадзян у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

садзейнічае рэалізацыі дзяржаўных гарантый па сацыяльнай падтрымцы маладых спецыялістаў і (або) маладых рабочых (служачых) у адпаведнасці з заканадаўствам;

аказвае інфармацыйную, арганізацыйную і фінансавую падтрымку ў правядзенні мерапрыемстваў, якія ажыццяўляюцца ў рамках рэалізацыі маладзёжных грамадска значных ініцыятыў;

рыхтуе штогадовы даклад аб становішчы моладзі ў Рэспубліцы Беларусь;

зацвярджае палажэнне аб шматпрофільным цэнтры па рабоце з моладдзю па месцы жыхарства (месцы знаходжання);

вызначае з ліку дзяржаўных арганізацый, падпарадкаваных Міністэрству адукацыі, арганізацыі, якія забяспечваюць у межах сваёй кампетэнцыі рэалізацыю асобных напрамкаў дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

ажыццяўляе іншыя паўнамоцтвы ў адпаведнасці з гэтым Законам і іншымі актамі заканадаўства.

Міністэрства адукацыі рэалізуе свае паўнамоцтвы таксама праз структурныя падраздзяленні мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, якія ажыццяўляюць дзяржаўна-ўладныя паўнамоцтвы ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

Артыкул 11. Паўнамоцтвы мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, іншых дзяржаўных органаў у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ў межах сваёй кампетэнцыі:

праводзяць дзяржаўную маладзёжную палітыку;

устанаўліваюць парадак фарміравання і ажыццяўляюць вядзенне мясцовых рэестраў маладзёжных і дзіцячых аб'яднанняў, якія карыстаюцца дзяржаўнай падтрымкай;

ажыццяўляюць інфармацыйнае забеспячэнне дзейнасці па рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі;

арганізуюць работу з моладдзю па месцы жыхарства (месцы знаходжання);

ажыццяўляюць іншыя паўнамоцтвы ў адпаведнасці з гэтым Законам і іншымі актамі заканадаўства.

Іншыя дзяржаўныя органы ўдзельнічаюць у ажыццяўленні дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ў адпаведнасці з іх кампетэнцыяй.

Артыкул 12. Напрамкі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Асноўнымі напрамкамі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі з'яўляюцца:

грамадзянскае і патрыятычнае выхаванне моладзі;

садзейнічанне фарміраванню здаровага ладу жыцця моладзі;

дзяржаўная падтрымка маладых сем'яў;

садзейнічанне рэалізацыі права моладзі на працу;

дзяржаўная падтрымка моладзі ў атрыманні адукацыі;

дзяржаўная падтрымка таленавітай і адоранай моладзі;

рэалізацыя маладзёжнай кадравай палітыкі;

дзяржаўная падтрымка маладзёжных ініцыятыў;

садзейнічанне рэалізацыі права моладзі на аб'яднанне;

садзейнічанне развіццю і рэалізацыі маладзёжных грамадска значных ініцыятыў;

міжнароднае маладзёжнае супрацоўніцтва.

Дзяржаўная маладзёжная палітыка можа ажыццяўляцца і па іншых напрамках.

Артыкул 13. Грамадзянскае і патрыятычнае выхаванне моладзі

У мэтах фарміравання ў моладзі патрыятызму, нацыянальнай самасвядомасці, прававой і палітычнай культуры, развіцця ўсвядомленага, адказнага і актыўнага імкнення да ўдзелу ў грамадскім жыцці краіны дзяржава распрацоўвае сістэму мер па грамадзянскім і патрыятычным выхаванні моладзі.

Грамадзянскае і патрыятычнае выхаванне моладзі накіравана на засваенне моладдзю агульначалавечых гуманістычных, маральных каштоўнасцей, культурных і духоўных традыцый беларускага народа і ідэалогіі беларускай дзяржавы, фарміраванне гатоўнасці да выканання грамадзянскага абавязку.

Грамадзянскае і патрыятычнае выхаванне моладзі ажыццяўляецца шляхам:

падтрымкі стварэння і функцыянавання маладзёжных грамадскіх аб'яднанняў з адпаведнымі мэтамі дзейнасці;

правядзення рэспубліканскіх (рэгіянальных) фестываляў маладзёжных грамадскіх аб'яднанняў па грамадзянскай і патрыятычнай тэматыцы;

арганізацыі "круглых сталоў", семінараў па пытаннях грамадзянскага і патрыятычнага выхавання моладзі;

арганізацыі спартыўна-патрыятычных лагераў;

стварэння аб'яднанняў па інтарэсах, у тым ліку ваенна-патрыятычных клубаў;

стварэння пры воінскіх часцях няштатных цэнтраў патрыятычнага выхавання моладзі;

падтрымкі дзейнасці аператыўных маладзёжных атрадаў, маладзёжных добраахвотных дружын і іншых форм праваахоўнага руху сярод моладзі;

арганізацыі ўзаемадзеяння з ветэранскімі арганізацыямі;

выпуску вучэбна-гістарычнай, метадычнай і мастацкай літаратуры, паказу мастацкіх, дакументальных фільмаў і тэатральных пастановак па грамадзянскай і патрыятычнай тэматыцы;

правядзення іншых мерапрыемстваў, накіраваных на стварэнне ўмоў для грамадзянскага і патрыятычнага выхавання моладзі.

Артыкул 14. Садзейнічанне фарміраванню здаровага ладу жыцця моладзі

Дзяржава забяспечвае неабходныя ўмовы для фарміравання здаровага ладу жыцця моладзі.

Садзейнічанне фарміраванню здаровага ладу жыцця моладзі ажыццяўляецца шляхам:

арганізацыі фізкультурна-аздараўленчай работы з моладдзю, прыцягнення моладзі да сістэматычных заняткаў фізічнай культурай і спортам;

стварэння ўмоў для забеспячэння даступнасці заняткаў фізічнай культурай і спортам;

правядзення сумесна з арганізацыямі фізічнай культуры і спорту спартыўна-масавых мерапрыемстваў;

стварэння з удзелам маладзёжных грамадскіх аб'яднанняў і іншых арганізацый фізкультурна-аздараўленчых, спартыўных цэнтраў (камбінатаў, комплексаў, цэнтраў фізкультурна-аздараўленчай работы), фізкультурна-спартыўных клубаў;

будаўніцтва фізкультурна-спартыўных збудаванняў;

арганізацыі аздараўлення і санаторна-курортнага лячэння ў адпаведнасці з заканадаўствам;

прапаганды здаровага ладу жыцця;

забароны рэалізацыі алкагольных, слабаалкагольных напіткаў, піва, тытунёвых вырабаў, электронных сістэм курэння, вадкасцей для электронных сістэм курэння, сістэм для спажывання тытуню, нетытунёвых нікаціназмяшчальных вырабаў асобам маладзейшым за васемнаццаць гадоў;

арганізацыі і правядзення іншых мерапрыемстваў, накіраваных на фармаванне здаровага ладу жыцця моладзі.

Дзяржаўныя арганізацыі аховы здароўя ажыццяўляюць аказанне неабходнай медыцынскай дапамогі моладзі, у тым ліку праводзяць у парадку, устаноўленым заканадаўствам, штогадовую дыспансерызацыю непаўналетніх, навучэнцаў і студэнтаў.

Артыкул 15. Дзяржаўная падтрымка маладых сем'яў

Дзяржава прымае меры па стварэнню належных умоў для ўмацавання інстытута сям'і, стымулявання моладзі да стварэння сям'і з некалькімі дзецьмі і абодвума бацькамі, якія знаходзяцца ў першым шлюбе, спалучэння бацькамі працоўнай дзейнасці і выканання сямейных абавязкаў, паляпшэння жыллёвых умоў маладых сем'яў.

Дзяржава садзейнічае функцыянаванню сістэмы сацыяльнага абслугоўвання сям'і і кансультацыйнай дапамогі, уключаючы ажыццяўленне мер па стварэнню сістэмы падрыхтоўкі моладзі да шлюбу і сямейнага жыцця, выданне кніг і дапаможнікаў, арганізацыю праграм тэлевізійнымі і радыёвяшчальнымі сродкамі масавай інфармацыі, а таксама публікацый друкаванымі сродкамі масавай інфармацыі па праблемах сямейнага выхавання. і сямейных адносін.

У Рэспубліцы Беларусь устанаўліваецца сістэма дзяржаўных дапамог сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей.

Маладым сем'ям ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку прадастаўляюцца дзяржаўная падтрымка на будаўніцтва (рэканструкцыю) або набыццё жылых памяшканняў, іншая фінансавая дапамога дзяржавы.

Артыкул 16. Садзейнічанне рэалізацыі права моладзі на працу

Дзяржава рэалізуе сістэму мер, накіраваных на садзейнічанне ў прафесійнай арыентацыі і працаўладкаванні моладзі, у тым ліку па эканамічнай, арганізацыйнай, прававой падтрымцы прадпрымальніцкай дзейнасці моладзі.

Моладзь па дасягненні шаснаццаці гадоў, а таксама ў іншых выпадках, прадугледжаных Працоўным кодэксам Рэспублікі Беларусь, мае права на самастойную працоўную дзейнасць.

Дзяржава забяспечвае моладзі прадастаўленне першага працоўнага месца і іншыя гарантыі ў галіне садзейнічання занятасці ў адпаведнасці з заканадаўствам аб працы.

У мэтах абароны працоўных і сацыяльна-эканамічных правоў моладзі ў калектыўныя дагаворы могуць уключацца палажэнні аб прадастаўленні моладзі дадатковых гарантый у галіне аховы працы, працоўнага часу, водпускаў і іншых працоўных і сацыяльна-эканамічных умоў у адпаведнасці з заканадаўствам аб працы.

У Рэспубліцы Беларусь дзейнічае сістэма інфармавання моладзі, у тым ліку беспрацоўнай, аб прафесіях (спецыяльнасцях), запатрабаваных на рынку працы, магчымасцях атрымання адукацыі па іх, працаўладкаванні і часовай працоўнай занятасці, а таксама ажыццяўляецца прафесійная падрыхтоўка беспрацоўнай моладзі па запатрабаваных на рынку працы прафесіях.

Для далучэння моладзі да грамадска карыснай працы і атрымання ёю працоўных навыкаў арганізуецца часовая працоўная занятасць моладзі, якая вучыцца ва ўстановах адукацыі, у вольны ад вучобы час. Парадак арганізацыі і фінансавання часовай працоўнай занятасці моладзі, якая вучыцца ва ўстановах адукацыі, у вольны ад вучобы час вызначаецца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь або ўпаўнаважаным ім дзяржаўным органам.

Артыкул 17. Дзяржаўная падтрымка моладзі ў атрыманні адукацыі

У Рэспубліцы Беларусь гарантуюцца даступнасць і бясплатнасць асноўнай, дадатковай і спецыяльнай адукацыі ў выпадках, парадку і на ўмовах, прадугледжаных заканадаўчымі актамі.

Дзяржава аказвае падтрымку моладзі ў атрыманні адукацыі, стварае і забяспечвае для гэтага неабходныя ўмовы, у тым ліку шляхам:

фінансавання са сродкаў рэспубліканскага і (або) мясцовых бюджэтаў функцыянавання дзяржаўных устаноў адукацыі;

стварэння ўмоў для атрымання адукацыі з улікам нацыянальных традыцый, індывідуальных патрэб, здольнасцей і запытаў моладзі;

прадастаўлення магчымасці выбару ўстаноў адукацыі, форм атрымання адукацыі, спецыяльнасцей, узроўню вывучэння вучэбных прадметаў, вучэбных дысцыплін, адукацыйных абласцей, тэм;

стварэння спецыяльных умоў для атрымання адукацыі маладымі грамадзянамі з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця;

устанаўлення мер сацыяльнай абароны, уключаючы забеспячэнне стыпендыяй, прадастаўленне водпускаў, забеспячэнне месцам для пражывання, кампенсацыя расходаў па найму жылога памяшкання (яго часткі) у выпадку незабеспячэння жылым памяшканнем (яго часткай) у інтэрнаце;

прадастаўлення ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку крэдыту на льготных умовах для аплаты першай вышэйшай адукацыі.

Дадатковую падтрымку пры атрыманні адукацыі дзяржава аказвае маладым грамадзянам са шматдзетных сем'яў, з ліку інвалідаў, якія пражываюць у населеных пунктах, размешчаных у сельскай мясцовасці, дзецям-сіротам, дзецям, якія засталіся без апекі бацькоў, асобам з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі. бацькоў, а таксама моладзі, якая дасягнула асаблівых поспехаў у вучобе, культуры, мастацтве, спорце і грамадскай рабоце.

У мэтах абмену досведам, удзелу ў міжнародных адукацыйных мерапрыемствах, а таксама для павышэння адукацыі моладзь можа накіроўвацца на навучанне за межы Рэспублікі Беларусь. Парадак накіравання моладзі на навучанне за межы Рэспублікі Беларусь устанаўліваецца заканадаўствам.

Пры атрыманні адукацыі адносіны паміж моладдзю і ўстановамі адукацыі, іншымі арганізацыямі, якім у адпаведнасці з заканадаўствам прадастаўлена права ажыццяўляць адукацыйную дзейнасць, будуюцца на прынцыпах роўнасці і ўзаемнай павагі правоў і свабод.

Артыкул 18. Дзяржаўная падтрымка таленавітай і адоранай моладзі

У мэтах выяўлення, станаўлення, развіцця, рэалізацыі і захавання інтэлектуальнага і творчага патэнцыялу моладзі, забеспячэння пераемнасці навуковых і культурных традыцый Рэспублікі Беларусь дзяржава рэалізуе сістэму мер па падтрымцы таленавітай і таленавітай моладзі і стварэнню ўмоў для яе плённай дзейнасці.

У Рэспубліцы Беларусь арганізуюцца мерапрыемствы, у тым ліку алімпіяды і конкурсы, накіраваныя на выяўленне таленавітай і таленавітай моладзі, праводзіцца пастаянны маніторынг работы з такой моладдзю, вядуцца банкі даных таленавітай і таленавітай моладзі.

Вядзенне банка даных таленавітай моладзі ажыццяўляецца Міністэрствам культуры або арганізацыяй, ім упаўнаважанай.

Вядзенне банка даных адоранай моладзі ажыццяўляецца Міністэрствам адукацыі або арганізацыяй, ім упаўнаважанай.

Канкрэтныя меры па дзяржаўнай падтрымцы таленавітай і таленавітай моладзі, у тым ліку выплата ўстаноўленых стыпендый і відаў прэмій, аказанне матэрыяльнай дапамогі, выдзяленне грантаў, а таксама парадак іх прымянення вызначаюцца заканадаўствам.

У мэтах выяўлення моладзі, якая мае лідарскія і арганізатарскія якасці, здольнай да кіраўніцкай дзейнасці ў дзяржаўных органах і іншых дзяржаўных арганізацыях, ствараецца перспектыўны кадравы рэзерв. Парадак фарміравання і вядзення перспектыўнага кадравага рэзерву ўстанаўліваецца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 181. Рэалізацыя маладзёжнай кадравай палітыкі

У мэтах забеспячэння эфектыўнага выкарыстання і функцыянавання сістэмы падтрымкі і службовага прасоўвання маладых грамадзян, якія працуюць, дзяржава ажыццяўляе маладзёжную кадравую палітыку, вызначае меры па яе развіццю і ўдасканаленню.

Маладзёжная кадравая палітыка рэалізуецца шляхам:

забеспячэння навуковага, метадычнага і арганізацыйнага суправаджэння маладзёжнай кадравай палітыкі;

перападрыхтоўкі, павышэння кваліфікацыі, стажыроўкі працуючых маладых грамадзян;

фарміравання і вядзення перспектыўнага кадравага рэзерву;

маніторынгу прафесійнага развіцця асоб, якія знаходзяцца ў перспектыўным кадравым рэзерве;

адзнакі эфектыўнасці падбору кандыдатаў у перспектыўны кадравы рэзерв і працы з ім;

арганізацыі працы, арыентаванай на развіццё кіраўніцкіх навыкаў працуючых маладых грамадзян;

развіцця лідэрскіх якасцей і творчых здольнасцей маладых грамадзян;

прыняцця дзейсных мер па прафесійнай арыентацыі моладзі;

правядзення прафесійных конкурсаў сярод працуючых маладых грамадзян;

павышэння ролі працоўнага калектыву ў сістэме падбору і кар'ернага прасоўвання моладзі.

У мэтах садзейнічання падрыхтоўцы кадраў і адаптацыі ў працоўным калектыве працуючых маладых грамадзян можа рэалізоўвацца сістэма настаўніцтва як форма забеспячэння прафесійнага станаўлення работніка. Парадак і ўмовы арганізацыі настаўніцтва рэгулююцца лакальнымі прававымі актамі.

Артыкул 182. Дзяржаўная падтрымка маладзёжных ініцыятыў

Дзяржаўная падтрымка маладзёжных ініцыятыў аказваецца суб'ектам маладзёжных ініцыятыў штогод за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту, іншых крыніц, не забароненых заканадаўствам, на конкурснай аснове.

Каардынатарам дзейнасці, звязанай з рэалізацыяй маладзёжных ініцыятыў, з'яўляецца грамадскае аб'яднанне "Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі".

Парадак фарміравання, фінансавання і рэалізацыі маладзёжных ініцыятыў устанаўліваецца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 19. Садзейнічанне рэалізацыі права моладзі на аб'яднанне

Моладзь мае права ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі ствараць маладзёжныя грамадскія аб'яднанні, дзейнасць якіх накіравана на задавальненне і абарону яе грамадзянскіх, сацыяльных, культурных і іншых правоў і законных інтарэсаў.

Ніводнае моладзевае грамадскае аб'яднанне не мае права прэтэндаваць на манапольнае выказванне інтарэсаў і запатрабаванняў усёй моладзі.

Не дапускаюцца прамы або ўскосны прымус моладзі да ўступлення ў маладзёжныя грамадскія аб'яднанні, а таксама забарона на ўдзел у іх дзейнасці, у тым ліку заснаваныя на выкарыстанні яе залежнага становішча.

Дзяржава фарміруе сістэму прававых і эканамічных гарантый, якія забяспечваюць усім маладзёжным грамадскім аб'яднанням роўныя магчымасці для ўдзелу ў грамадскім жыцці Рэспублікі Беларусь.

У мэтах стварэння неабходных умоў для функцыянавання маладзёжных грамадскіх аб'яднанняў дзяржава можа аказваць маладзёжным грамадскім аб'яднанням матэрыяльную і арганізацыйную падтрымку.

Дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі маюць права перадаваць ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку маладзёжным грамадскім аб'яднанням будынкі і збудаванні, іншую маёмасць, неабходныя для ажыццяўлення іх дзейнасці.

Артыкул 20. Садзейнічанне развіццю і рэалізацыі маладзёжных грамадска значных ініцыятыў

Дзяржава садзейнічае развіццю і рэалізацыі маладзёжных грамадска значных ініцыятыў.

У мэтах выхавання моладзі шляхам прыцягнення да грамадска карыснай працы, набыцця ёю прафесійных і кіраўніцкіх навыкаў дзяржава садзейнічае стварэнню студэнцкіх атрадаў.

Парадак фарміравання і дзейнасці студэнцкіх атрадаў устанаўліваецца заканадаўствам.

У Рэспубліцы Беларусь ствараюцца ўмовы для развіцця маладзёжнага валанцёрскага руху - добраахвотнай дзейнасці моладзі, якая ажыццяўляецца на бязвыплатнай аснове, накіраванай на развіццё ў моладзі пачуцця ўзаемадапамогі, стварэнне ўмоў для рэалізацыі маладзёжных ініцыятыў па падтрымцы розных сацыяльных груп насельніцтва, далучэнне моладзі да здаровага ладу жыцця, зніжэнне рызык уцягвання моладзі ў антыграмадскія паводзіны, дасягненне іншых сацыяльна значных грамадскіх мэт.

Дзяржава садзейнічае станаўленню і развіццю валанцёрскага руху, у тым ліку праз падтрымку маладзёжным грамадскім аб'яднанням з адпаведнымі мэтамі дзейнасці.

Для забеспячэння эканамічнай самастойнасці маладых грамадзян, рэалізацыі іх права на працу дзяржава садзейнічае развіццю прадпрымальніцкай ініцыятывы шляхам фарміравання навыкаў прадпрымальніцкай дзейнасці, правядзення мерапрыемстваў, накіраваных на развіццё цікавасці маладых грамадзян да прадпрымальніцкай дзейнасці, павышэння канкурэнтаздольнасці маладых грамадзян на рынку працы.

Дзяржава можа садзейнічаць развіццю і рэалізацыі іншых грамадска значных маладзёжных ініцыятыў.

Артыкул 21. Міжнароднае маладзёжнае супрацоўніцтва

Дзяржава садзейнічае міжнароднаму маладзёжнаму супрацоўніцтву шляхам:

заключэння і рэалізацыі ва ўстаноўленым парадку міжнародных дагавораў аб маладзёжных міжнародных абменах, уключэння моладзі ў сістэму міжнародных праграм;

аказання дапамогі арганізатарам і ўдзельнікам міжнародных маладзёжных абменаў у атрыманні інфармацыі, распрацоўцы дакументаў і падборы партнёраў у сферы міжнароднага маладзёжнага супрацоўніцтва;

удзелу ў арганізацыі іншых мерапрыемстваў, якія садзейнічаюць развіццю міжнароднага маладзёжнага супрацоўніцтва.

Дзяржава аказвае падтрымку ў арганізацыі і правядзенні міжнародных маладзёжных візітаў, якія садзейнічаюць развіццю дружалюбных і дзелавых адносін паміж краінамі, абмену вопытам у сферах маладзёжнай палітыкі, культуры, адукацыі, навукі, турызму, спорту і іншых сферах.

Артыкул 22. Фінансаванне мерапрыемстваў дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Фінансаванне мерапрыемстваў дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ажыццяўляецца за кошт сродкаў рэспубліканскага і (або) мясцовых бюджэтаў і іншых крыніц, не забароненых заканадаўствам.

Для фінансавання мерапрыемстваў у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі могуць стварацца спецыяльныя фонды, у тым ліку па падтрымцы таленавітай і таленавітай моладзі.

Парадак фарміравання і расходавання сродкаў фондаў, указаных у частцы другой гэтага артыкула, устанаўліваецца заканадаўствам.

Артыкул 23. Інфармацыйнае і навуковае забеспячэнне дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Міністэрства адукацыі, мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы прымаюць меры па поўнаму і ўсебаковаму інфармаванню насельніцтва, у тым ліку моладзі, аб дзяржаўнай маладзёжнай палітыцы.

У гэтых мэтах забяспечваецца доступ насельніцтва да інфармацыі аб мерапрыемствах, якія праводзяцца ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі, правах і абавязках моладзі, а таксама аб існуючых магчымасцях для рэалізацыі правоў у галінах аховы здароўя, адукацыі, сацыяльнай абароны, працаўладкавання, арганізацыі адпачынку, фізічнай культуры і спорту і іншых абласцях.

Дзяржаўныя органы і іншыя дзяржаўныя арганізацыі садзейнічаюць маладзёжным грамадскім аб'яднанням у распаўсюджванні інфармацыі аб дзейнасці такіх аб'яднанняў.

Дзяржаўныя сродкі масавай інфармацыі асвятляюць мерапрыемствы ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

У дзяржаўных праграмах (падпраграмах) у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі павінна прадугледжвацца правядзенне навуковых даследаванняў па праблемах моладзі. Указаныя даследаванні ажыццяўляюцца на доўгатэрміновай аснове і з'яўляюцца адной з умоў распрацоўкі мерапрыемстваў у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

Каардынацыя навуковых даследаванняў па праблемах моладзі ажыццяўляецца Міністэрствам адукацыі.

Рэспубліканскія органы дзяржаўнага кіравання, мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы праводзяць аналіз становішча моладзі па напрамках сваёй дзейнасці і прадстаўляюць статыстычныя і аналітычныя даныя па запыце Міністэрства адукацыі.

На падставе вынікаў навуковых даследаванняў і атрыманых статыстычных і аналітычных звестак Міністэрства адукацыі штогод да 15 ліпеня года, наступнага за справаздачным, прадстаўляе ў Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь даклад аб становішчы моладзі ў Рэспубліцы Беларусь. Гэты даклад разглядаецца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь у мэтах прыняцця адпаведных рашэнняў у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

Артыкул 24. Стварэнне ўмоў для работы з моладдзю па месцы жыхарства (месцу знаходжання) і месцы працы

Для рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі і забеспячэння моладзі гарантый, прадугледжаных заканадаўствам, могуць стварацца шматпрофільныя цэнтры па рабоце з моладдзю па месцы жыхарства (месцы знаходжання), у тым ліку сацыяльныя службы для моладзі.

Шматпрофільныя цэнтры па рабоце з моладдзю па месцы жыхарства (месцу знаходжання) ажыццяўляюць:

інфармаванне моладзі аб яе правах і абавязках;

кансультаванне моладзі па пытаннях псіхалагічнай, педагагічнай, медыцынскай і юрыдычнай дапамогі;

сацыяльную дапамогу маладым сем'ям;

дапамога ў сацыяльнай адаптацыі маладых грамадзян, якія апынуліся ў цяжкай жыццёвай сітуацыі;

арганізацыю культурна-масавай і фізкультурна-аздараўленчай работы з моладдзю па месцы жыхарства (месцу знаходжання);

інфармаванне моладзі аб маладзёжных арганізацыях і сферах іх дзейнасці на адпаведнай тэрыторыі;

іншыя функцыі па аказанні дапамогі і стварэнню ўмоў для развіцця моладзі, прадугледжаныя заканадаўствам.

Дзейнасць шматпрофільных цэнтраў па рабоце з моладдзю па месцы жыхарства (месцу знаходжання) ажыццяўляецца ў адпаведнасці з палажэннем, якое зацвярджаецца Міністэрствам адукацыі.

У мэтах рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ў дзяржаўных і іншых арганізацыях могуць уводзіцца пасады спецыяліста па рабоце з моладдзю.

Дзяржава забяспечвае падрыхтоўку і павышэнне кваліфікацыі кадраў для работы ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі.

Артыкул 25. Удзел моладзі ў фарміраванні і рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі

Моладзь удзельнічае ў фарміраванні і рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі праз грамадска значныя ініцыятывы, звароты ў дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі, узаемадзеянне маладзёжных грамадскіх аб'яднанняў з названымі органамі і арганізацыямі, а таксама ў іншых формах.

Для выпрацоўкі прапаноў і рэкамендацый, накіраваных на павышэнне рэзультатыўнасці прымаемых рашэнняў па пытаннях дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі, пры дзяржаўных органах могуць стварацца кансультатыўна-дарадчыя органы ў сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі. Парадак стварэння і дзейнасці кансультатыўна-дарадчых органаў у сферы дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ўстанаўліваецца дзяржаўнымі органамі, пры якіх яны ствараюцца, па ўзгадненню з Міністэрствам адукацыі.

Уносімыя моладдзю, маладзёжнымі грамадскімі аб'яднаннямі, дарадчымі органамі з ліку моладзі ў дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі прапановы аб рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі разглядаюцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі ў адпаведнасці з іх кампетэнцыяй у парадку, устаноўленым заканадаўствам.

Калі для разгляду названых прапаноў неабходны разлікі фінансавых сродкаў, збор дакументаў і (або) звестак, распрацоўка праектаў дакументаў, дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі аказваюць інфармацыйную дапамогу і праводзяць кансультацыі з упаўнаважанымі прадстаўнікамі маладзёжных грамадскіх аб'яднанняў і моладзі, якія ўнеслі гэтыя прапановы.

У мэтах фарміравання і рэалізацыі дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі, выпрацоўкі і рэалізацыі кіраўнічых рашэнняў, якія закранаюць інтарэсы маладых грамадзян, дзяржаўныя органы ўзаемадзейнічаюць з маладзёжнымі грамадскімі аб'яднаннямі, у тым ліку з уключанымі ў рэспубліканскі рэестр маладзёжных і дзіцячых аб'яднанняў, якія карыстаюцца дзяржаўнай падтрымкай.

Артыкул 26. Прызнанне страціўшымі сілу некаторых актаў заканадаўства і структурнага элемента закона

У сувязі з прыняццем гэтага Закона прызнаць страціўшымі сілу:

Закон Рэспублікі Беларусь ад 24 красавіка 1992 года "Аб агульных пачатках дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ў Рэспубліцы Беларусь" (Ведамасці Вярхоўнага Савета Рэспублікі, 1992 г., № 19, арт. 304);

Закон Рэспублікі Беларусь ад 9 ліпеня 1997 года "Аб унясенні змяненняў і дапаўненняў у Закон Рэспублікі Беларусь "Аб агульных пачатках дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ў Рэспубліцы Беларусь" (Ведамасці Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, 1997 г., № 27, арт. 472);

пункт 6 артыкула 20 Закона Рэспублікі Беларусь ад 14 чэрвеня 2007 года "Аб дзяржаўных сацыяльных ільготах, правах і гарантыях для асобных катэгорый грамадзян" (Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2007 г., № 147, 2/1336);

Пастанова Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь ад 24 красавіка 1992 года "Аб парадку ўвядзення ў дзеянне Закона Рэспублікі Беларусь "Аб агульных пачатках дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі ў Рэспубліцы Беларусь" (Ведамасці Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь, 1992 г., № 19, арт. 305).

Артыкул 27. Меры па рэалізацыі гэтага Закона

Савету Міністраў Рэспублікі Беларусь у шасцімесячны тэрмін:

сумесна з Нацыянальным цэнтрам заканадаўства і прававых даследаванняў Рэспублікі Беларусь падрыхтаваць і ўнесці ва ўстаноўленым парадку прапановы па прывядзенні заканадаўчых актаў у адпаведнасць з гэтым Законам;

прывесці рашэнні Урада Рэспублікі Беларусь у адпаведнасць з гэтым Законам;

забяспечыць прывядзенне рэспубліканскімі органамі дзяржаўнага кіравання, падпарадкаванымі Ураду Рэспублікі Беларусь, іх нарматыўных прававых актаў у адпаведнасць з гэтым Законам;

прыняць іншыя меры, неабходныя для рэалізацыі палажэнняў гэтага Закона.

Артыкул 28. Уступленне ў сілу гэтага Закона

Гэты Закон уступае ў сілу праз дзесяць дзён пасля яго афіцыйнага апублікавання.

Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А.Лукашэнка